انتخاب مدل مناسب برای تقاضای گوشت در ایران

گوشت به عنوان یکی از مهمترین منابع عمده پروتئین، از اهمیت ویژه ای در تغذیه انسان برخوردار است و برنامه ریزی برای تأمین آن امری ضروری می باشد. داده های سری زمانی گوشت دام، گوشت پرندگان، گوشت دریایی و فرآورده های گوشت در دوره زمانی 1385-1363 برای برآورد و تحلیل تقاضای گوشت در ایران مورد استفاده قرار گرفت. در ادبیات مربوط به تقاضا، انتخاب مدل مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دو مدلی که در اکثر تحقیقات مربوط به مواد غذائی مورد استفاده قرار گرفته اند، سیستم تقاضای تقریباً ایده آل خطی و سیستم روتردام است. با استفاده از آزمون های غیرآشیانه ای و روش رگرسیون های به ظاهر نامرتبط تکراری هر دو مدل مناسب بودند اما با استفاده از آزمون های تشخیصی و مقایسه کشش های هر دو مدل، مشخص شد که مدل روتردام نسبت به مدل تقاضای تقریباً ایده آل خطی رفتار تقاضای گوشت در ایران را بهتر تصریح می کند. کشش های خود قیمتی هیکسی مدل روتردام برای گوشت دام، گوشت پرندگان و گوشت دریائی به ترتیب برابر با 193/0-، 07/0- و 461/0- ؛ کشش های خود قیمتی مارشالی به ترتیب برابر 954/0-، 197/0- و 55/0- و کشش های درآمدی مدل روتردام نیز به ترتیب برابر 2/1، 449/0 و 12/1 محاسبه شدند. کشش درآمدی هر سه نوع گوشت، مثبت است؛ یعنی این کالاها نرمال هستند. کشش درآمدی گوشت دام و گوشت دریایی بزرگتر از یک نیز هستند؛ یعنی گوشت دام و گوشت دریایی کالاهای لوکس محسوب می شوند. از منظر کشش متقاطع، گوشت پرندگان و گوشت دریایی جانشین گوشت دام محسوب می شود که عکس این قضیه نیز صادق است. همچنین گوشت پرندگان و گوشت دریایی نسبت به هم مکمل می باشند.